Τι είναι το Μουσείο;


Τα μουσεία ικανοποιούν μια ιδιαίτερη ανθρώπινη ανάγκη, τη δημιουργία ενός μόνιμου αρχείου για το πώς έζησαν οι άνθρωποι και τι πέτυχαν σε έναν αλληλεξαρτώμενο κόσμο Η παγκοσμιοποίηση έχει διαφοροποιήσει σαφώς τον ρυθμό της αλλαγής του κόσμου μας και σε ένα βαθμό έχει συνδέσει πλέον το τοπικό, εθνικό στοιχείο με το παγκόσμιο. τα μουσεία είναι χώροι στους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να εξερευνήσουν τις προσωπικές τους πεποιθήσεις εν τω μέσω καθολικών αληθειών. Εν ολίγοις, μπορούν να επιδείξουν στο πλατύ κοινό πώς διαμόρφωσαν τα γεγονότα και οι πεποιθήσεις των ανθρώπων του παρελθόντος την εμπειρία του παρόντος.


Το Μουσείο στο πέρασμα των χρόνων...

Ο παραπάνω ορισμός δεν συνιστούσε εξαρχής το πλαίσιο μέσα στο οποίο καθορίζονται οι λειτουργίες ενός μουσείου, ούτε συνδεόταν με τη συλλογή και την έκθεση αντικειμένων. Στην Αρχαιότητα το μουσείο περιγράφονταν ως τέμενος αφιερωμένο στη λατρεία των Μουσών. Εκεί καλλιεργούνταν οι τέχνες, τα γράμματα, η μουσική , η ποίηση, η φιλοσοφία, ο χορός. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως για χώρους στους οποίους διεξάγονταν φιλοσοφικές συζητήσεις. Στην Αναγέννηση ο όρος παραπέμπει στις ιδιωτικές συλλογές της ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας, το 17ο αι σχετίζεται με την πληρότητα των εγκυκλοπαιδικών γνώσεων και την «ευρεία κάλυψη ενός γνωστικού αντικειμένου». Στα μέσα του ίδιου αιώνα στην Ευρώπη χρησιμοποιείται ο λατινικός όρος musaeum για τον προσδιορισμό συλλογών με περίεργο αντικείμενα (cabinets des curiosités). Στα τέλη του 17ου, αρχές του 18ου, αιώνα καθιερώθηκε ο όρος για συγκεκριμένα κτήρια που στέγαζαν συλλογές αντικειμένων και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην περιγραφή της έκθεσης αντικειμένων του Ηλάιας Άσμολ (Elias Ashmol) στην Οξφόρδη.


Ο σύγχρονος Ορισμός του Μουσείου

Με τον όρο Μουσείο εννοείται σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό της (International Council of Museums) «ένα μόνιμο ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοικτό στο κοινό, που έχει ως έργο του τη συλλογή, τη μελέτη, τη διατήρηση, τη γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του ανθρώπινου πολιτισμού και περιβάλλοντος, με στόχο τη μελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία».


Γιατί πηγαίνουμε στο μουσείο;

Τα μουσεία αναμφισβήτητα αποτελούν πολύτιμη πηγή πολιτισμικής, ιστορικής, επιστημονικής και αισθητικής γνώσης. Σύμφωνα με τους σύγχρονους ορισμούς, είναι ιδρύματα στην υπηρεσία της κοινωνίας και της εξέλιξής της, ανοιχτά στο κοινό, που αποκτούν, συντηρούν, ερευνούν, τεκμηριώνουν, επικοινωνούν και εκθέτουν τις υλικές μαρτυρίες του ανθρώπου και του περιβάλλοντός του, με σκοπό τη μελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία. Παρόλα αυτά στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων η επίσκεψη σε ένα μουσείο ακόμα χαρακτηρίζεται από παθητικότητα και περιορίζεται στο επίπεδο της απλής παρατήρησης των εκθεμάτων, όπου το κοινό δεν έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει ή να αγγίξει. Πόσες φορές στη δική μας παιδική ηλικία είχαμε την ευκαιρία να νιώσουμε οικεία στο χώρο των μουσείων, να διασκεδάσουμε και να νιώσουμε την επίσκεψή μας ως μια ευχάριστη και θετική εμπειρία;


Τα τελευταία χρόνια τα μουσεία παγκοσμίως επαναπροσδιορίζουν τον εκπαιδευτικό τους ρόλο στην κοινωνία και προσπαθούν να ανατρέψουν αυτή την παραδοσιακή αντίληψη ότι δηλαδή πρόκειται για χώρους βαρετούς και απόμακρους που απευθύνονται μόνο σε λίγους ή ειδικούς. Τα σύγχρονα μουσεία ερευνούν τρόπους να γίνουν πιο φιλικά και ελκυστικά, να ζωντανέψουν τις συλλογές και τα εκθέματά τους και κυρίως να έρθουν πιο κοντά στο κοινό τους. Η μουσειακή εμπειρία αποτελεί μια εκπαιδευτική πρακτική που επιτρέπει στα μουσεία να αναπτύξουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες που απευθύνονται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των επισκεπτών τους. Έτσι το βάρος μετατοπίζεται από τις συλλογές και τα αντικείμενα στον ίδιο τον άνθρωπο και στο πώς θα μπορέσει να αξιοποιήσει ένα εναλλακτικό περιβάλλον μάθησης.



Περισσότερες πληροφορίες για τα μουσεία:

http://www.archaiologia.gr/

http://www.academia.edu/