Μια μπλε μπάλα που λέγεται Γη!


Τι είναι η γη;

Η Γη είναι ένας πλανήτης που κινείται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο τον Ήλιο μαζί με άλλους 8 πλανήτες.


Πώς είναι η Γη;

Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας όπως την κοιτάμε από ψηλά, καλύπτεται από ωκεανούς και περιβάλλεται από σύννεφα. Το νερό καλύπτει το 71% της γήινης επιφάνειας (από το οποίο 97% είναι θαλάσσιο νερό και 3% γλυκό νερό. Μόνο το 1/4 της γης καλύπτεται από στεριά.


Πώς είναι η δομή της Γης;

Η γη αποτελείται από:

τον Πυρήνα

το Μανδύα

το Φλοιό

την Υδρόσφαιρα και

την Ατμόσφαιρα


Πώς έγιναν τα πετρώματα και τα στρώματά τους;

Πετρώματα λέγονται τα υλικά από τα οποία που αποτελούν το στερεό φλοιό της Γης, τη λιθόσφαιρα. Μερικά από αυτά είναι συμπαγή, ενώ άλλα πιο μαλακά ή ακόμα και ρευστά. Μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τον τρόπο που δημιουργήθηκαν:

Τα μαγματογενή, ή πυριγενή που είναι και τα περισσότερα, έχουν δημιουργηθεί από τη λάβα της Γης που στερεοποιήθηκε στο εσωτερικό ή τελικά καλύφθηκε από άλλα πετρώματα του εξωτερικού φλοιού της Γης.

Τα ιζηματογενή, που αποτελούνται από υλικά που έχουν συνήθως μεταφερθεί από ένα μέρος σε άλλο και

τα μεταμορφωσιγενή, ου έχουν ανακρυσταλλωθεί, δηλαδή έχουν μετασχηματισθεί κάτω από θερμότητα πίεση σε βαθμό τέτοιο, ώστε να εμφανίζουν μορφή πολύ διαφορετική από τα αρχικά πετρώματα.


Πετρώματα στη θάλασσα

Συχνά τα πετρώματα δημιουργούνται στο βυθό της θάλασσας από τα μόρια της λάσπης που μεταφέρουν εκεί τα ποτάμια. Ακόμα και σκελετοί ζώων πέφτουν στο βυθό και σιγά σιγά σχηματίζονται στρώματα λάσπης. Η λάσπη μετά από εκατομμύρια χρόνια γίνεται σκληρό πέτρωμα.


Πώς σχηματίζονται τα βουνά

Τα βουνά σχηματίζονται όταν τεράστιες δυνάμεις πιέζουν τα στρώματα των πετρωμάτων (τις λιθοσφαιρικές πλάκες) με αποτέλεσμα να πλησιάζουν ή να συγκρούονται μεταξύ τους και να σχηματίζουν πτυχώσεις.

Για να σχηματιστούν βουνά χρειάζονται πολλά εκατομμύρια χρόνια. Με το πέρασμα των χρόνων, η επιφάνεια των βουνών αλλάζει. Οι βροχές και τα χιόνια καταστρέφουν σιγά σιγά την επιφάνειά τους, παρασέρνουν χώματα και χαλίκια κι έτσι σχηματίζονται οι πλαγιές και τα τοιχώματα των βουνών.

Πολλές από τις αλλαγές που γίνονται στην επιφάνεια της Γης οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες, δηλαδή σε δυνάμεις που αναπτύσσονται επάνω στην επιφάνεια της Γης. Ο άνεμος, το νερό, οι διαφορές θερμοκρασίας αλλάζουν την επιφάνεια της Γης.

Άλλα βουνά σχηματίζονται από τεκτονικά ρήγματα στο φλοιό της γης.


Τι είναι το ηφαίστειο


Το ηφαίστειο είναι ένα άνοιγμα στον φλοιό της Γης που αφήνει να βγουν τα λιωμένα πετρώματα από το εσωτερικό της Γης
στην επιφάνεια. Έτσι δημιουργείται ένα βουνό, το οποίο ονομάζεται ηφαίστειο.
Όταν τα ηφαίστεια βρίσκονται σε έξαρση,
βγάζουν αέρια, στάχτη και λάβα.

Όταν τα ηφαίστεια βρίσκονται σε έξαρση, εκλύουν αέρια, στάχτη και λάβα. Αν τα στερεά πετρώματα, που βρίσκονται επάνω σε θερμή υγροποιημένη μάζα πετρωμάτων που έχουν λιώσει υποστούν ρήγματα ή εξασθενήσουν, το μάγμα μπορεί να βρει διέξοδο ανάμεσά τους. Αυτή η διέξοδος του μάγματος στην επιφάνεια αποτελεί την έκρηξη. Το μάγμα που βγαίνει από το ηφαίστειο λέγεται λάβα. Η λάβα όταν βγει από το ηφαίστειο, με τον καιρό κρυώνει και στερεοποιείται. Αν εκτιναχθεί ψηλά στον αέρα, στερεοποιείται σε σκόνη που λέγεται ηφαιστειακή τέφρα ή σποδός.


Πώς δημιουργείται ένα ηφαίστειο;

Όταν δύο πλάκες απομακρύνονται η μία από την άλλη, δημιουργείται ένα άνοιγμα στον φλοιό της Γης από όπου βγαίνουν λιωμένα πετρώματα το μάγμα με τη μορφή λάβας, καθώς και αέρια από τα βαθύτερα στρώματα. Η ηφαιστειακή δράση βοηθά στο σχηματισμό των βουνών. Αν υποθέσουμε ότι ένα ηφαίστειο ξέσπασε σε μια πεδιάδα ή κοιλάδα και όχι στην κορυφή βουνού, η λάβα που θα βγει από τον κρατήρα του μπορεί να χυθεί γύρω, όπου και θα στερεοποιηθεί. Αλλά κι αν εκτιναχθεί ψηλά στον αέρα, πάλι ένα μεγάλο μέρος της θα πέσει γύρω από τον κρατήρα. Έτσι και στις δύο περιπτώσεις σχηματίζεται ένα βουνό γύρω από τον κρατήρα.


Ηφαίστεια στη θάλασσα!

Όπως υπάρχουν βουνά κάτω από τη θάλασσα, έτσι υπάρχουν και ηφαίστεια κάτω από τη θάλασσα που λέγονται υποθαλλάσια ηφαίστεια. όταν γίνει έκρηξη σε ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο, μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία νησιών, όμως μπορεί και να καταστρέψει νησιά που είναι πολύ κοντά του. Αν στον πυθμένα της θάλασσας γίνεται έκρηξη ενός ηφαιστείου, η λάβα που συσσωρεύεται γύρω από τον κρατήρα είναι τόσο πολλή, που σχηματίζει βουνό. Το βουνό αυτό μεγαλώνει διαρκώς από τη λάβα, που ολοένα εξέρχεται από την επιφάνεια της θάλασσας. Έτσι σχηματίζεται ένα ηφαιστειογενές νησί. Τέτοια νησιά υπάρχουν πολλά και μερικά τόσο μεγάλα, που κατοικήθηκαν. Τα νησιά π.χ. της Χαβάης